سرزمین مانا ـ همانگونه که مخاطبان در سراسر جهان اطلاع پیدا کرده اند اخیرا پلیس فرانسه با شلیک به یک راننده جوان در منطقه نانتیر در حومه پاریس که از دستور پلیس تخطی کرده بود، موجب قتل او شد. در ابتدا گزارش نادرستی از ماوقع به جامعه ارائه شد ولی ویدئوی مردمی که ماجرا را ضبط کرده بود حقیقت را روشن نمود که پلیس از حدود قانونی تجاوز کرده و موجب قتل خودسرانه یک شهروند شده است. بعد از این ماجرا بلافاصله رییس جمهور و سایر قوای رسمی این کشور به شکل های مختلف با خانواده قربانی ابراز همدردی کرده و به جامعه اطمینان دادند که عدالت اجرا میشود و برخورد لازم قانونی با متخلف انجام خواهد شد. با این حال ، اعتراضات مردمی در این کشور بروز پیدا کرد و مردم خشمگین خودروهای مختلف و سطل های زباله خیابانی و برخی از اماکن را به آتش کشیدند و درگیریهایی بین ماموران امنیتی و مردم طی چند روز گذشته در خیابان ها نمود پیدا کردچنانچه صدها نفر در شهرهای گوناگون دستگیر شده اند. رسانه های اروپایی گزارش کرده اند که بیش از ۴۰ هزار پلیس فرانسه در شهرهای مختلف وارد عمل شده اند تا اعتراضات خیابانی را کنترل و متوقف کنند.امروز حتی گفته شد که خودروهای زرهی در برخی شهرها مستقر شده است.

به عنوان ناظرانی خارج از فرانسه،ممکن است برخی بگویند به ما چه ربطی دارد.متقابلا،گروهی نیز آنرا فرصت طلایی بدانند که به دولتمردان فرانسه حمله کرده و آنها را ناقض حقوق بشر دانسته و اینکه حق ندارند در مورد دیگر جوامع صحبت کنند. اما فارغ از این دیدگاهها ، لازم است تاملی عمیق تر در قبال این رویدادها انجام داد. عجالتا چند نکته قابل ذکر است:

۱- پلیس وعموم ماموران تامین امنیت در همه کشورها وظیفه مهمی بر دوش دارند. آنها به نمایندگی از مردم، برخوردار از قوه قهریه هستند و می توانند در حدود مشخصی که قانون معین کرده از اقتدار قانونی خود بهره مند شوند. اگر قانون اقتدار نابجا به ماموران مزبور بدهد یا خود آنها در عملکردها خوب رفتار نکنند و اعتماد عمومی مخدوش شود، اثرگذاری آنها کاهش می یابد و چه بسا با چند برخورد نامناسب با مردم این احساس نزد افکار عمومی شکل بگیرد که ماموران اجرای قانون عموما یا در بسیاری موارد از اختیارات خود سو استفاده می کنند ودر قبال خلافهایشان هم پاسخگو نیستند.وقتی چنین احساسی شکل بگیرد جامعه همواره با خشم و غضب با آنها مواجه خواهد شد و خشونت محصول آن است.وقتی معترضان خودروها را یا سطل های زباله یا برخی اماکن را آتش می زننددر واقع خشم خود را تخلیه می کنند.

۲- با همه هشدارهای مقامات فرانسه به معترضان برای برخود قاطع با آنها،کسی ادعا نمی کند که این توطئه خارجی است و فلان کشور یا مزدورانشان این خشونت ها را در فرانسه ایجاد کرده اند. این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه نظام های سیاسی اغلب اعتراضات مردمی را به بازیگران خارجی نسبت می دهند.

۳- اینکه در کشوری توسعه یافته خشم عمومی منتهی به آتش زدن یا ویران کردن در خیابانها بروز می یابد، جای درنگ دارد.وقتی در جامعه ای مردم به صورت گروهی اصلا حق اعتراض خیابانی مسالمت آمیز را نداشته باشند،ممکن است گفته شود که چون مردم امکان اعتراض ندارند با عصبانیت و خشونت برخورد می کنند اما در کشوری که حق اعتراض مسالمت آمیز شناسایی و در طول سال بارها اعتراضات گسترده اجرایی می گردد، گرایش به خشونت از هر دو سوی معترضان و ماموران نشان از آن دارد که برخی مشکلات اجتماعی یا روانی یا اِشکال در عملکردهای برخی نهادهای رسمی انباشتگی دارند و اگر به طور اساسی حل نشود،وضعیت اعتراض خشونت زا در خیابانها به بهانه های مختلف تکرار می شود.

۴- نظارت مردمی بر عملکرد صاحبان قدرت اختصاص به کشور خاص ندارد چه در فرانسه باشد و چه در جای دیگر. امروزه همه می توانند با ابزارهای مختلف عملکردها را ثبت کنند و مانع گزارش های نادرست مراجع رسمی شوند. این موضوع در قضیه اخیر گزارش پلیس فرانسه نیز مشاهده شد.

۵- اینکه مقامات عالی فرانسه فوری خلاف ارتکابی را محکوم و با خانواده قربانی همدردی نموده و وعده برخورد با پلیس متخلف داده اندولی همه این مواضع هزاران نفر را آرام نکرده حکایت از آن دارد که بی اعتمادی و خشم نسبت به عملکرد برخی از مراجع رسمی به ویژه نهادهای دارای قدرت قهریه در سطحی است که حتی کارهای مثبت یاد شده نیز تسکین بخش نیست.این تجربه را مقایسه کنیم با وقایع مشابه در برخی جوامع دیگر که اگر در چنین مواردی مسئولان فوری عذرخواهی نکنند،وعده برخورد با متخلف ندهند و مقامات کشوری فوری با مردم همنوا نشوند و بی اعتمادی به مراجع رسمی هم صدمه جدی دیده باشد و خشم وعصبانیت عمومی هم متراکم باشد،بروز چه واکنشهای مردمی قابل پیش بینی است؟
https://tinyurl.com/4atrxayk
https://tinyurl.com/75p2x6ua

Global News (https://tinyurl.com/4atrxayk)
France protests: Fireworks, cars ablaze in 3rd night of rioting over teen’s killing | Watch News Videos Online
Watch France protests: Fireworks, cars ablaze in 3rd night of rioting over teen’s killing Video Online, on GlobalNews.ca